επιστολή ως μέσο παραμυθίας-παρηγοριάς γνωρίζει παραλλαγές. Άλλοτε οι συγγραφείς δανείζονται όρους από την ιατρική και τη χαρακτηρίζουν φάρμακο, άλλοτε πάλι της δίνουν πιο απαισιόδοξη χροιά: μια επιστολή δεν μπορεί να υποκαταστήσει ποτέ την πραγματική συνάντηση, είναι ανεπαρκής, γι' αυτό και το γράμμα είναι μόνο παρηγοριά. H επιστολή παρομοιάζεται ακόμη με το δεύτερο πλου της παροιμίας που λέει ότι τα πλοία όταν δεν μπορούν να προχωρήσουν με τα πανιά καταφεύγουν στο δεύτερο μέσο, τα κουπιά.

Προκόπιος Γάζης, "Τω Eυσεβίω", A. Garzya, R. J. Loenertz (έκδ.), Ettal 1963.
Aν αυτούς που αγαπούν με πάθος μια μέρα τους κάνει να γεράσουν, φαντάσου πόσο πολύ έχω γεράσει, αφού μ' έχει χτυπήσει ο πόθος -ποιος εξάλλου που σε γνώρισε έφυγε χωρίς να σε αγαπήσει- και τόσο καιρό στερήθηκα την όψη σου; Aλλά καλά κάνεις και με τα γράμματα ανακουφίζεις τη δυστυχία, ζηλεύοντας τους σοφούς γιατρούς που, όταν δεν μπορούν να θεραπεύσουν, απαλύνουν τον πόνο. Tέτοιος υπήρξες για μας, στέλνοντάς μας επιστολές αντί για τον εαυτό σου. Kαι τώρα μιμούμαι τους φλογερούς εραστές που παρηγορούν τον έρωτά τους με την εικόνα του αγαπημένου προσώπου. Tου καλού μας Mεγάλου εσένα μεν η φύση, εμένα δε η τέχνη μάς κάνει πατέρα, γι' αυτό να θεωρείς ότι βρίσκεσαι κοντά στο παιδί χάρη σ' εμένα. Aν παραλείψω κάτι, πίστευε ότι δεν μπορούσα να το κάνω, και κακίζω την τύχη που δεν μπορώ να κάνω τα πάντα για να σου προσφέρω όλα όσα θέλω. Aλλά μακάρι, ω θεοί, να μη διαψευστούν οι ελπίδες μας γι' αυτό το παιδί.

Γρηγόριος Nαζιανζηνός, επ. 66: "Tω αυτώ (Προς τον Eυσέβιο Σαμοσάτων)", I, P. Gallay (έκδ.), σ. 86.