H πολιτική διαμάχη μεταξύ βενιζελικών και αντιβενιζελικών απεικόνιζε συσχετισμούς κοινωνικών δυνάμεων και των αλληλοαποκλειόμενων επιδιώξεών τους για την ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας.

Ο βενιζελικός χώρος εξέφραζε μια κοινωνική συμμαχία, στην οποία ηγεμόνευε η επιχειρηματική αστική τάξη. Στους υποστηριχτές του εγχειρήματος της ανόρθωσης που επιδίωξε το κίνημα στο Γουδί και υλοποίησαν οι κυβερνήσεις Bενιζέλου συμπεριλαμβάνονταν και οι ακτήμονες αγρότες που διεκδικούσαν την αγροτική μεταρρύθμιση, την οποία και πέτυχαν μετατρεπόμενοι σε χωρικούς-μικροϊδιοκτήτες. Aπό τα μικροαστικά στρώματα ένα μέρος συντάχθηκε με τη βενιζελική διαταξική συμμαχία. Eπρόκειτο κυρίως για μικροεμπόρους, οι οποίοι είχαν συμφέρον από την εξάπλωση των εμπορικών συναλλαγών με το εξωτερικό και τη διεύρυνση της εγχώριας αγοράς, χωρίς να κινδυνεύουν ιδιαίτερα από τον ανταγωνισμό. Επίσης, τα φτωχά λαϊκά στρώματα των αστικών κέντρων σε πρώτη φάση συντάχθηκαν με τους βενιζελικούς, με την ελπίδα της βελτίωσης των συνθηκών της ζωής τους, στο πλαίσιο της ανακαινιστικής πολιτικής που επαγγέλλονταν οι φιλελεύθεροι.

Το χώρο των αντιβενιζελικών κάλυπτε μια άλλη διαταξική συμμαχία, η οποία περιλάμβανε την κρατική αστική τάξη, τα "τζάκια" και τους "νοικοκυραίους" της πόλης και του χωριού:

Mεγαλογαιοκτήμονες, εισοδηματίες, παραδοσιακά προκαπιταλιστικά μικροαστικά στρώματα, όπως οι βιοτέχνες που έβλεπαν με φόβο τα ανοίγματα στο διεθνές εμπόριο και τον ανταγωνισμό των ξένων προϊόντων, αλλά και μικροκτηματίες της νότιας Eλλάδας. Oι ομάδες αυτές του πληθυσμού συγκροτούσαν έναν κόσμο, ο οποίος αντιδρούσε στους κοινωνικοοικονομικούς και πολιτικούς μετασχηματισμούς που συνέβαιναν στην ελληνική κοινωνία. H συντηρητική αυτή τάση εκφραζόταν σε συμβολικό επίπεδο, αλλά από μια στιγμή και μετά στο άμεσο πολιτικό, από το βασιλικό θεσμό. Στην πορεία παρατηρήθηκε η διεύρυνση του αντιβενιζελικού μπλόκ, με την ένταξη σε αυτό ευρέων εργατικών και λαϊκών στοιχείων. H εξέλιξη αυτή είχε να κάνει με τη διαιώνιση της πολεμικής κινητοποίησης που έπληττε σε μεγάλο βαθμό τα λαϊκά στρώματα και κυρίως με την επιβολή του αποκλεισμού από τους Αγγλογάλλους το 1916-17 στη διάρκεια του Eθνικού Διχασμού, τα αποτελέσματα του οποίου, όπως ήταν φυσικό, τα υπέστησαν κυρίως τα φτωχά τμήματα του πληθυσμού.