Ο ΧΩΡΟΣ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ
(15ος ΑΙΩΝΑΣ)

Πολιτικές εξελίξεις στην Πελοππόννησο το 15ο αιώνα



Ο 15ος αιώνας είναι εποχή ανάπτυξης κι επέκτασης για το δεσποτάτο του Μοριά. Οι Βυζαντινοί κατορθώνουν να εκδιώξουν τους Φράγκους από την Πελοπόννησο και να καταλύσουν το φραγκικό πριγκιπάτο, στα 1430. Έτσι το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου βρίσκεται πια υπό την εξουσία του δεσπότη του Μυστρά, με εξαίρεση τις βενετικές κτήσεις της Μεθώνης, της Kορώνης και του Ναυπλίου.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το δεσποτάτο, από τα τέλη του 14ου αιώνα, ήταν ο τουρκικός επεκτατισμός. Οι Τούρκοι εισέβαλλαν συχνά στην Πελοπόννησο και οι στρατοί τους αποχωρούσαν με μεγάλους αριθμούς αιχμαλώτων και πολλά λάφυρα. Το 1415, με δεσπότη στον Μυστρά τον Θεόδωρο Β΄ Παλαιολόγο κι αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη τον Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγο ανεγείρεται ένα μεγάλο τείχος στο Εξαμίλι του Ισθμού της Κορίνθου, για να προστατεύει την Πελοπόννησο από τις τουρκικές επιδρομές. Το τείχος όμως δεν ενίσχυσε σημαντικά τις αμυντικές δυνατότητες της χώρας. Οι τουρκικοί στρατοί συχνά κατέστρεφαν τις οχυρώσεις και λεηλατούσαν τον Μοριά.
Οι τελευταίοι δεσπότες του Μυστρά ήταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και οι αδελφοί του Δημήτριος και Θωμάς, που τον διαδέχτηκαν στα 1449, μετά την ανακήρυξη του σε αυτοκράτορα. Ο αγώνας κατά των Τούρκων παίρνει πια δραματική τροπή. Ο Κωνσταντίνος είχε κάποιες επιτυχίες στα χρόνια 1444-1446, όταν ο στρατός του κατέλαβε την ανατολική Στερεά Ελλάδα κι έφθασε στην Πίνδο. Όμως η τουρκική αντεπίθεση τον ανάγκασε να αναδιπλωθεί στην Πελοπόννησο. Μετά το θάνατό του και την πτώση της Κωνσταντινούπολης, το 1453, οι μέρες του βυζαντινού Μυστρά ήταν πια μετρημένες. Στις 29 Μαΐου 1460, συμπτωματικά την ίδια μέρα που έπεσε η Πόλη, ο τουρκικός στράτος κατέλαβε τον Μυστρά κι έθεσε τέλος στους δύο αιώνες βυζαντινής κυριαρχίας.
Οικιστική ανάπτυξη του Μυστρά το 15ο αιώνα



Ο Μυστράς το 15ο αιώνα, είναι πια ένα σημαντικό αστικό κέντρο, όπου κατοικούν γνωστές αριστοκρατικές οικογένειες της Πελοποννήσου. Νέα κτίρια κτίζονται στην πόλη από την πολιτική εξουσία, αλλά κι από υψηλούς αξιωματούχους του δεσποτάτου.
Στα χρόνια των Παλαιολόγων, μάλλον ανάμεσα στα 1408 και 1415, μια νέα πτέρυγα προστέθηκε στο συγκρότημα των παλατιών. Το νέο κτίριο διέθετε μια επιβλητική αίθουσα θρόνου, η ύπαρξη της οποίας μπορεί να συνδεθεί με την παρουσία στην πόλη, αυτά τα χρόνια, του αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου.
Τα δύο σημαντικότερα αρχοντικά του 15ου αιώνα είναι τα κτίρια, που είναι γνωστά με τα ονόματα των οικογενειών Φραγκόπουλου και Λάσκαρη. Βρίσκονται στη νότια συνοικία της Κάτω Χώρας, η οποία είχε έδαφος κατάλληλο για την ανέγερση μεγάλων σπιτιών με κήπους.
Ο Μυστράς του 15ου αιώνα συνδέεται και με την ανέγερση του σημαντικότερου, ίσως, εκκλησιαστικού μνημείου αυτής της εποχής. Πρόκειται για την Παντάνασσα, μονή που ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Φραγκόπουλο, σε μια αραιοκατοικημένη περιοχή, στις παρυφές της 'Ανω Χώρας. Η ίδρυση και οι δωρεές σε μονές κι εκκλησίες, αυτή την περίοδο, είναι άλλη μία διάσταση των δραστηριοτήτων των σημαντικών αριστοκρατικών οικογενειών του δεσποτάτου του Μοριά.
Βλ. επίσης:Tέχνη 15ου αιώνα.
Βλ. επίσης:Πνευματική κίνηση 15ου αιώνα.
Βλ. επίσης:Κοινωνική ζωή.