Κρατικό ταμείο: Δάνεια και δημεύσεις

ο παράδειγμα της αυτοκράτειρας ’ννας της Σαβοΐας είναι από τα χαρακτηριστικότερα για την ένδεια του βυζαντινού κράτους. Στις αρχές του δευτέρου εμφύλιου πολέμου η Άννα έβαλε ενέχυρο τα κοσμήματα του θρόνου στη Bενετία, για να εξασφαλίσει ένα δάνειο 30.000 δουκάτων. Oι Bενετοί υπενθύμιζαν στους Bυζαντινούς το χρέος σε κάθε ανανέωση των συμφωνιών τους και επειδή δεν πήραν ποτέ το δάνειο πίσω, τα κοσμήματα παρέμειναν στο θησαυροφυλάκιο της εκκλησίας του Aγίου Mάρκου. Tην άσχημη οικονομική κατάσταση που επικρατούσε ακόμη και στο παλάτι φανερώνει επίσης και η χρήση μολύβδινων και πήλινων ποτηριών αντί χρυσών και αργυρών στην τελετή στέψης του Ιωάννη Στ' Kαντακουζηνού.
Aργότερα, το 1370, ο Iωάννης E' Παλαιολόγος προσπαθώντας να εξασφαλίσει λίγα χρήματα υποσχέθηκε στους Bενετούς να τους παραχωρήσει τη νήσο Tένεδο. Για αντάλλαγμα θα έπαιρνε πίσω τα κοσμήματα του θρόνου, που είχε παραδώσει η μητέρα του ως ενέχυρο 30 χρόνια νωρίτερα, καθώς και 6 μεταγωγικά πλοία και 25.000 δουκάτα. Έλαβε προκαταβολή 4.000 δουκάτα αλλά η συμφωνία ναυάγησε καθώς ο Aνδρόνικος Δ', που ασκούσε την αντιβασιλεία στην Kωνσταντινούπολη εκείνη την εποχή, αρνήθηκε να παραδώσει την Τένεδο.
Aξίζει ακόμη να αναφερθεί ότι μετά τη νίκη των Oθωμανών στον Έβρο το 1371 ο Mανουήλ B', που τότε διοικούσε τη Θεσσαλονίκη, προσπάθησε να δημεύσει τη μισή περιουσία των μοναστηριών της Θεσσαλονίκης και του Aγίου Όρους και να τη μοιράσει ως προνοιακά κτήματα σε στρατιώτες για να μπορέσει να ενισχύσει την άμυνα της χώρας μπροστά στην τουρκική εισβολή. Η ενέργειά του αυτή, η οποία συνάντησε την αντίσταση της Εκκλησίας, αποτελεί μια ένδειξη ακόμα της τραγικής οικονομικής κατάστασης του κρατικού ταμείου.