Η σημαντικότερη παραγωγή προϊόντων στην Aθήνα -και κατά την κλασική περίοδο- προερχόταν από τη γεωργία και την αλιεία. Oι ανάγκες όμως της συνεχώς αναπτυσσόμενης πόλης αναβάθμισε και μια σειρά επαγγελμάτων, τα οποία ανάλογα με τη σημασία τους γι' αυτήν αναπτύξανε ακόμα και επιχειρησιακή οργάνωση. Kαι σ' αυτήν την περίπτωση, όπως και στη γεωργία, δε γινόταν ανταλλαγή του πλεονάζοντος προϊόντος. Kατά κανόνα η παραγγελία ήταν για συγκεκριμένο αριθμό προϊόντων και ό,τι περίσσευε μπορούσαν να το αγοράσουν οι δούλοι.

Tα κεραμικά εργαστήρια, τα χαλκουργεία και τα βυρσοδεψεία αποτελούν τις σημαντικότερες επιχειρησιακές μονάδες. Με εξαίρεση τα ορυχεία του Λαυρίου οι επιχειρήσεις ανήκαν σε ιδιώτες, τις περισσότερες μάλιστα φορές σε μετοίκους. Οι εργαζόμενοι σ' αυτές προέρχονταν από όλες τις κοινωνικές ομάδες.


Ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων διαφορετικών ειδικοτήτων μετείχε στην κατασκευή οικοδομημάτων και άλλων δημοσίων έργων. Από τις λεπτομερείς περιγραφές σχετικά με την πορεία ενός έργου, την οποία ήταν υποχρεωμένοι να συντάσσουν οι υπεύθυνοι του εκάστοτε έργου, μας δίνεται η δυνατότητα να δούμε τον τρόπο, με τον οποίο ήταν δομημένη η κάθε εργασία.
Το όλο έργο υποδιαιρούνταν σε μικρότερα τμήματα, που τα ανέθεταν οι υπεύθυνοι σε μεμονωμένους χτίστες ή ξυλουργούς -πολίτες ή μέτοικους- οι οποίοι εργαζόμενοι πλάι στους δούλους τους, ολοκλήρωναν το έργο. Υπολογίζεται ότι κάτι παρόμοιο συνέβαινε και κατά την κατασκευή των ιδιωτικών έργων.

Ένα μεγάλο μέρος από τα παραγόμενα προϊόντα, και κυρίως από το λάδι και το κρασί, απορροφούσε το εξαγωγικό εμπόριο. Η μεταφορά τους γινόταν μέσα σε αγγεία, με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής των τελευταίων. Σημαντικό ποσοστό όμως στις εξαγωγές κατείχαν και προϊόντα χειροτεχνίας, όπως η διακοσμημένη κεραμική και η μεταλλουργία.

Δεδομένου ότι δεν επικρατούσε μηχανική παραγωγή και όλα γίνονταν με το χέρι, αντιλαμβάνεται κανείς πόσες θέσεις εργασίας πρόσφερε αυτός ο τομέας. Παρ' όλα αυτά, τα επαγγέλματα αυτού του είδους εξακολουθούσαν να είναι υποδεέστερης αξίας σε σχέση με την αγροτική εργασία. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η οικονομία στηριζόταν κυρίως στη γεωργία, άρα και στην ύπαρξη κτημάτων, κάτοχοι των οποίων μπορούσαν να είναι μόνον οι πολίτες. Οι πολίτες, που απασχολούνταν ως τεχνίτες, προέρχονταν από τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις και ήταν αυτοί που είχαν άμεσο συμφέρον από τη μεγάλη ανάπτυξη της Αθήνας. Αν και για την πόλη έπαιζε μικρό ρόλο το είδος της απασχόλησης των πολιτών, για την κοινωνική τους καταξίωση ήταν σημαντικό. Ας μην ξεχνάμε ότι ο χαρακτηρισμός για τους τεχνίτες ήταν ο όρος: βάναυσος.



| εισαγωγή | οίκος | πόλις | Κλασική Εποχή

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους.
Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.