Στην κλασική Αθήνα, η ιδιότητα του πολίτη ήταν αποκλειστικό προνόμιο ενός περιορισμένου αριθμού ελεύθερων, ενήλικων αντρών. Με βάση το νόμο του Περικλή (451 π.Χ.), βασική προϋπόθεση για την ιδιότητα του πολίτη αποτελούσε η αθηναϊκή καταγωγή και από τους δύο γονείς (εξ αμφοίν αστών). Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, ο συγκεκριμένος νόμος απέβλεπε στον περιορισμό εκείνων που απολάμβαναν τα προνόμια του αθηναίου πολίτη. Αντίθετα, άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το μέτρο αποσκοπούσε στην προστασία του ίδιου του συστήματος της δημοκρατίας. Η ανεξέλεγκτη αύξηση του αριθμού των πολιτών έθετε το πολίτευμα σε κίνδυνο, καθώς αρχή της δημοκρατίας είναι η άμεση συμμετοχή όλων των πολιτών.

Κάθε αθηναίος πολίτης εγγραφόταν στο μητρώο του δήμου, απ' όπου καταγόταν ο πατέρας του, αφού αρχικά είχε πιστοποιηθεί και η αθηναϊκή καταγωγή της μητέρας του. Αυτό διαπιστωνόταν με έμμεσο τρόπο, δηλαδή με έλεγχο της πολιτογράφησης του πατέρα της, εφόσον η ίδια, όπως όλες οι γυναίκες, δεν είχε πολιτικά δικαιώματα. Η εγγραφή λοιπόν στο μητρώο ήταν η βασική προϋπόθεση για την πιστοποίηση των αθηναίων πολιτών. Επειδή όμως στην Αθήνα η διάκριση μεταξύ αστού και πολίτη δεν ήταν τόσο ευδιάκριτη, ο ρόλος των φρατριών εξακολουθούσε να είναι σημαντικός στον καθορισμό των γνήσιων πολιτών.

Oι Αθηναίοι παραχωρούσαν σε πολύ ειδικές περιπτώσεις το δικαίωμα του πολίτη και σε μη Αθηναίους. Κατά την κρίσιμη περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου, για παράδειγμα, δόθηκε το δικαίωμα του πολίτη στους Πλαταιείς, με σκοπό την ενδυνάμωση της υπάρχουσας συμμαχίας. Mετά τη ναυμαχία των Αργινουσών (406 π.Χ.), το δικαίωμα αυτό παραχωρήθηκε στους Σαμίους και σε ορισμένους δούλους για τη σύμπραξή τους με τους Αθηναίους.

| εισαγωγή | οίκος | πόλις |	Κλασική Εποχή
Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους. Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.