Tο Δωδεκάθεο -οι θεοί του Oλύμπου- συνιστούσε τον πυρήνα της λατρείας στην κλασική Aθήνα, αν και ορισμένοι μελετητές διέκριναν θρησκευτική κρίση στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. Ως πολυθεϊστικό σύστημα -το οποίο εύκολα επιδέχεται την ενσωμάτωση νέων λατρειών-, σε συνδυασμό με τις συνθήκες που επικρατούσαν αυτή την περίοδο στην Αθήνα, επέτρεψε την εισαγωγή και αφομοίωση λατρειών από άλλες ελληνικές και μη περιοχές.

Το δημοκρατικό καθεστώς -όπως και η τυραννία στην Αρχαϊκή περίοδο- τίμησε τους θεούς με μνημειώδη οικοδομήματα. Επίσης, οι δημόσιες λατρείες, που μέχρι την Κλασική περίοδο βρίσκονταν υπό την εποπτεία των αριστοκρατικών οικογενειών, πέρασαν στον έλεγχο της πόλης, που δαπάνησε γι' αυτό το σκοπό δημόσια χρήματα. Παρ' όλα αυτά, κάποια κατάλοιπα του παλαιού καθεστώτος παρατηρήθηκαν σε ορισμένες θρησκευτικές τελετές που συνέχισαν να οργανώνονται από ένα συγκεκριμένο γένος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Ελευσίνια Μυστήρια, των οποίων τη διοργάνωση αναλάμβανε πλέον η πόλη της Αθήνας, οι επικεφαλής όμως των τελετουργιών εξακολουθούσαν να προέρχονται από τα μεγάλα γένη των Ευμολπιδών και των Κηρύκων. Στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια του 4ου αιώνα π.X., ο ρήτορας Λυκούργος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των παραδοσιακών λατρειών.

Στην Κλασική περίοδο είχε ήδη παγιωθεί μια "επίσημη θρησκεία", στο πλαίσιο της οποίας τελούνταν οι πολυδάπανες και εντυπωσιακές γιορτές, οι πομπές και οι θυσίες. Ο χαρακτήρας αυτών των εκδηλώσεων ήταν συχνά πολιτικός και η διοργάνωσή τους απέβλεπε κυρίως στην ψυχαγωγία του κόσμου και λιγότερο στην τόνωση της θρησκευτικότητάς του. Σύμφωνα με κάποιους μελετητές, η λατρεία ορισμένων θεοτήτων της Αθήνας εισήχθη στις συμμαχικές της πόλεις, όπως για παράδειγμα της Αθηνάς ως πολιούχου της πόλης στη Σάμο, την Κω και την Αίγινα. Γενικότερα παραδεκτό πάντως θεωρείται το γεγονός ότι όσες πόλεις ανήκαν στην Αθηναϊκή ηγεμονία όφειλαν να συμμετέχουν στις πιο σημαντικές γιορτές της, όπως στα Μεγάλα Παναθήναια.

Η προσωπική επικοινωνία με τη θεότητα επιτυγχανόταν μέσω ιδιωτικών ιεροπραξιών: θυσιών, προσφορών και αναθημάτων σε ναούς και ιερά. Συχνά αυτές απευθύνονταν στο θεό με τον οποίο ο πιστός αισθανόταν ότι είχε στενότερη σχέση. Eπιπλέον, οι λατρείες ομάδων -όπως της φρατρίας και του δήμου- προϋπέθεταν την ενεργό συμμετοχή όλων των οικογενειών που ανήκαν σε αυτές. Η λατρεία της πολιούχου θεάς, της Αθηνάς, αποτελούσε μία πολύ σημαντική εκδήλωση -μία λατρεία του ίδιου του κράτους- όπου κάθε πολίτης ένιωθε υπερηφάνεια να συμμετέχει.

| εισαγωγή | τέχνες | γράμματα | εκπαίδευση | θρησκεία |	Κλασική Εποχή
Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους. Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.