|
Αθλητικοί σύλλογοι και αγώνες
Η αθλητική κίνηση που δημιουργήθηκε γύρω από τον Iωάννη Φωκιανό
στο Κεντρικό Γυμναστήριο οδήγησε στην αγωνιστική επιτυχία
της Δ' Ζάππειας Ολυμπιάδας το 1889. Ωστόσο, για να διευρυνθεί
ο  πυρήνας
των νέων ανθρώπων (στην πλειονότητά τους ήταν φοιτητές και
γόνοι ισχυρών οικογενειών) που "σύχναζαν" στο Κεντρικό Γυμναστήριο
χρειαζόταν ο ανταγωνισμός με την παρουσία θεατών, η επιβράβευση
των νικητών και η συνακόλουθη αναγνώριση της ικανότητάς τους
και έξω από το στενό κύκλο των θαμώνων του Γυμναστηρίου. Δεν
είναι τυχαίο ότι στους αγώνες του 1889 δεν υπήρχε μέριμνα
μέτρησης και καταγραφής των επιδόσεων των αθλητών (κάτι που
θα γίνει πρώτη φορά στους Δοκιμαστικούς Αγώνες το 1896, πριν
από τους Ολυμπιακούς) και καταγράφεται μόνο ο νικητής. Πρόκειται
για μια αντίληψη διαφορετική από εκείνη που επικρατούσε πλέον
στα αθλητικά κέντρα της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής,
όπου στοιχείο του ανταγωνισμού γινόταν και η επίδοση, το ρεκόρ.
Αποκλίσεις από το κυρίαρχο αθλητικό παράδειγμα αποτελούσαν
και τα αγωνίσματα: πολλά από αυτά ήταν γυμναστικά και όχι
στίβου, άλλα ήταν "πρωτότυπα" ή "ελληνοκεντρικά" και συνεπώς
δεν ήταν αναγνωρισμένα, ενώ και οι κανονισμοί δεν ακολουθούνταν
πάντοτε. Η ίδια αντίληψη κυριάρχησε και στους αγώνες που διοργάνωσε
ο Φωκιανός το 1890, αλλά και το 1891, ως πρόεδρος πλέον του
άρτι συσταθέντος Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου. Οι αγώνες
αυτοί του 1891 ήταν οι πρώτοι που οργανώνονταν από κάποιο
σύλλογο και επαναλήφθηκαν το 1893.
Ο Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος, που προήλθε από διάσπαση του Π.Γ.Σ. το 1893, οργάνωσε τους δικούς του αγώνες, τα Τήνια όπως ονομάστηκαν, τα οποία τελέστηκαν μία μόνο φορά, στις 15 Αυγούστου 1895. Οργανωτής των αγώνων ήταν ο Ιωάννης Χρυσάφης, που φρόντισε να ακολουθήσει τα διεθνώς ισχύοντα σε ό,τι αφορά τα αγωνίσματα και τους κανονισμούς κατά την κατάρτιση του προγράμματος διεξαγωγής των αγώνων. Ήταν οι πρώτοι διασυλλογικοί αγώνες που έγιναν στην Ελλάδα, αλλά και η πρώτη αθλητική συνάντηση από ελληνικά αθλητικά σωματεία που έδρευαν εντός και εκτός των συνόρων. Σε αυτούς μετείχαν αθλητές από 9 συλλόγους: 2 αθηναϊκοί σύλλογοι, 2 από τον Πειραιά, 2 από την Πάτρα, 2 από τη Σμύρνη και ένας από τη Σύρο. Πρόκειται για μια ιδιόμορφη αθλητική γεωγραφία, όπου η έμφαση δίνεται στην πρωτεύουσα και τα σημαντικότερα λιμάνια και κέντρα διαμετακομιστικού εμπορίου στο ελληνικό κράτος, καθώς και στη Σμύρνη. Ήταν η πρώτη φορά που ελληνικοί σύλλογοι συναντιόνταν σε αγώνες, κάτι που υιοθετήθηκε και ακολουθήθηκε στις επόμενες δεκαετίες. Ήταν ακόμη η πρώτη φορά που συναντιόνταν οι εντός και οι εκτός του ελληνικού κράτους αθλητικοί σύλλογοι.
Από το 1895-1896 άρχισαν να οργανώνονται τοπικοί, περιφερειακοί και διασυλλογικοί αγώνες και σε άλλες πόλεις. Στην Πάτρα διοργανώθηκαν οι Παναχαϊκοί, στη Λεμεσό τα Παγκύπρια και στη Σμύρνη οι Πανιώνιοι, θεσμοί που θα επιβιώσουν και στα επόμενα χρόνια, αποτελώντας σημείο συνάντησης των ελληνικών σωματείων και σύγκρισης της αγωνιστικής κατάστασης των αθλητών. Μέσα από τέτοιες ενοποιητικές διεργασίες προέκυψε και το αίτημα δημιουργίας εποπτικού οργάνου. Η ίδρυση του ΣΕΑΓΣ το 1897 και η διοργάνωση των πρώτων Πανελλήνιων Aγώνων το 1901 δεν ανέκοψαν τη δραστηριότητα των συλλόγων. Οι περισσότεροι σύλλογοι διοργάνωναν "εσωτερικούς" αγώνες και η τακτική διοργάνωσή τους, όπως και η συμμετοχή αθλητών σε αγώνες άλλων συλλόγων, αποτελούν ορόσημα για τη λειτουργία και δράση των συλλόγων τα χρόνια εκείνα. Από την άλλη, ολοένα και περισσότεροι σύλλογοι πραγματοποιούσαν τοπικούς και περιφερειακούς αγώνες, ιδίως στις μεγάλες πόλεις. Επίσης, εύρωστοι σύλλογοι στη Σμύρνη, τη Σάμο, την Αλεξάνδρεια, την Κωνσταντινούπολη και τις πόλεις της Κύπρου διοργάνωναν τους δικούς τους αγώνες, συγκεντρώνοντας κάποτε σε αυτούς τους καλύτερους αθλητές των σημαντικότερων ελληνικών συλλόγων εντός και εκτός του ελληνικού κράτους. Στην Αθήνα πάλι, ο Πανελλήνιος διοργάνωσε το 1899 τα Σωτήρια, ενώ ο νεοϊδρυθείς ΣΕΑΓΣ αδυνατούσε να διοργανώσει τους πρώτους πανελλήνιους αγώνες. Αυτό θα γινόταν πραγματικότητα το 1901.
|
