Η ικανοποίηση προσωπικών φιλοδοξιών και όχι η επιθυμία διάσωσης του
κράτους από την εξωτερική και εσωτερική του κατάπτωση ήταν το κίνητρο
που ώθησε τον Αλέξιο Γ' Άγγελο στην κατάληψη της εξουσίας. Τυπικός
εκπρόσωπος της εποχής και ανίκανος ηγεμόνας, επέσπευσε με την πολιτική
του την κατάρρευση της αυτοκρατορίας. Στην Μικρά Ασία οι Τούρκοι όχι
μόνο συνέχισαν να επεκτείνονται εις βάρος των Βυζαντινών, αλλά άρχισαν
επιπλέον να διώκουν τους τελευταίους και να εγκαθίστανται μόνιμα πλέον
στις περιοχές που καταλάμβαναν. Επίσης, ο αυτοκράτορας της Γερμανίας
και βασιλιάς της Σικελίας από το 1194,
Ερρίκος Στ',
προσπάθησε να
υλοποιήσει τα επεκτατικά σχέδια των Νορμανδών προκατόχων του κατά
του Βυζαντίου. Μπροστά στη γερμανική απειλή ο Αλέξιος Γ' υποχρεώθηκε
να ικανοποιήσει τις χρηματικές τουλάχιστον απαιτήσεις του αντιπάλου του,
επιβάλλοντας στους υπηκόους του βαρύ και ταπεινωτικό φόρο, το λεγόμενο
αλαμανικό. Ο θάνατος του Ερρίκου Στ' το 1197 απάλλαξε
προσωρινά το Βυζάντιο από το γερμανικό κίνδυνο και τον επαχθή φόρο.
Την ίδια χρονιά όμως ανέβηκε στον τσαρικό θρόνο της Βουλγαρίας ο
Ιωάννης Β' Ασάν (1197-1207) που επρόκειτο να μετατρέψει τη χώρα του
σε επικίνδυνο αντίπαλο του Βυζαντίου. Επιπλέον, όπως και η γειτονική
Σερβία, δέχτηκε στη χώρα του τη ρωμαιοκαθολική επιρροή, γεγονός που
σήμαινε το τέλος της βυζαντινής επίδρασης στις βαλκανικές χώρες, που
φαίνεται πως έχασαν την εμπιστοσύνη τους στην αδύναμη βυζαντινή
κυβέρνηση. Η πτώση του Αλέξιου Γ' ήταν ζήτημα χρόνου και συντελέστηκε
το 1203 με την επέμβαση του ανιψιού του Αλέξιου και των δυτικών της
Δ' Σταυροφορίας.
|