H αντιμετώπιση των πολλών εξωτερικών εχθρών και η εσωτερική ανασυγκρότηση του βυζαντινού κράτους ήταν τα κύρια καθήκοντα που κλήθηκε να αναλάβει ο ιδρυτής της δυναστείας των Κομνηνών Αλέξιος Α' με την άνοδό του στον αυτοκρατορικό θρόνο. Με έξυπνους διπλωματικούς χειρισμούς κατάφερε να αποκρούσει τους εχθρούς, να σώσει και να ισχυροποιήσει το κράτος. Επιπλέον, με τις αλλαγές στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας προσπάθησε να την εντάξει στο πνεύμα της εποχής.
Ο ικανός και χαρισματικός Αλέξιος ήταν ωστόσο ευαίσθητος στη γυναικεία επιρροή. Η χήρα του προηγούμενου αυτοκράτορα, Μαρία Αλανή, η μητέρα του 'Aννα Δαλασσηνή και η σύζυγός του Ειρήνη Δούκαινα άσκησαν αποφασιστική επίδραση στον αυτοκράτορα. Χαρακτηριστική για την προσωπικότητά του είναι η περιγραφή της κόρης του 'Aννας στο ιστορικό έργο που αφιέρωσε στον πατέρα της, την Αλεξιάδα. Κατά τα λεγόμενά της "αυτός ο άνδρας και ομορφιά είχε και χάρη και επιβάλλον και μεγαλείο όσο κανείς άλλος. Αν μάλιστα εκείνος χρησιμοποιούσε την ευγλωττία του σε κάποια συνομιλία, τότε θα 'βλεπες αμέσως να κάθεται πύρινη πάνω στα χείλη του η ρητορική. Και ακοή και ψυχή αιχμαλώτιζε με τον κατακλυσμό των επιχειρημάτων του κι ήταν ασυναγώνιστος κι ακαταμάχητος και στη γλώσσα και στο χέρι επίσης: στο ένα όταν χειριζόταν το δόρυ και στ' άλλο την καθαρή γοητεία".