Στην κλασική Αθήνα γνώρισε μεταξύ άλλων μεγάλη ανάπτυξη η ιστοριογραφία. "Πατέρα της Ιστορίας", pater historiae, (De legibus 1,5) ονόμασε ο Κικέρωνας τον Ηρόδοτο και έτσι έχει πλέον καθιερωθεί να ονομάζεται.
|
Πριν εξεταστεί το έργο του Ηροδότου είναι σκόπιμο να γίνει αναφορά στους προδρόμους της ιστοριογραφίας και στη σημασία του όρου ιστορία. Τα πρώτα σπέρματα ιστορικότητας συναντώνται ήδη στα ομηρικά έπη: οι γενεαλογίες ηρώων, καθώς και η χρονική και αιτιώδης διαδοχή γεγονότων επιτρέπουν την άποψη ότι ο συνθέτης των επών διέθετε ιστορική συνείδηση. Πιο κοντά στην ιστορία όμως βρίσκονται τα έργα των ιώνων λογογράφων. Λογογράφους ονόμασε ο Θουκυδίδης όλους όσους έγραψαν πριν από τον ίδιο. Ο Ηρόδοτος χρησιμοποιεί τον όρο λογοποιοί για να διακρίνει τους ποιητές από τους πεζογράφους. Aργότερα, ο όρος χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει εκείνους που γράφουν λόγους, δηλαδή τους ρήτορες. |
Ο όρος ιστορία προέρχεται από τη ρίζα Fιδ- (vid), που σημαίνει βλέπω. Έτσι φτάνουμε στη λέξη ίστωρ, με την οποία δηλώνεται εκείνος που έχει δει κάτι και μπορεί να παρουσιαστεί ως αυτόπτης μάρτυρας. Ιστορία λοιπόν είναι η εξερεύνηση και διήγηση με βάση την προσωπική παρατήρηση. Με την πάροδο του χρόνου δεν ήταν αναγκαία η άμεση αυτοψία, έφτανε και η αφήγηση από αυτόπτες μάρτυρες, αρκεί αυτή να συνοδευόταν από ορθολογική κριτική των πηγών. Με βάση το κριτήριο αυτό ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της επιστημονικής ιστοριογραφίας είναι ο Θουκυδίδης, ενώ ο Ηρόδοτος δεν έχει ακόμα φτάσει σε αυτό το επίπεδο. Συνεχιστής του έργου του Θουκυδίδη ήταν ο Ξενοφών. Ονόματα και αποσπάσματα έργων άλλων εκπροσώπων της ιστοριογραφίας έχουν επίσης φτάσει ως εμάς, μεταξύ των οποίων είναι και ο Ελλάνικος.
 |
 |
|
| |
|||
| |||