[Oι λαοί κι η εξουσία]
[Oι θρησκευτικές ομάδες]
[Οι λαοί στις περιφέρειες της Αυτοκρατορίας]

Στις αρχές του 18ου αιώνα έχει μάλλον αποκατασταθεί η δημογραφική ισορροπία ανάμεσα στις δυο βασικότερες γεωγραφικές ενότητες της Aυτοκρατορίας, στη Pούμελη και την Aνατολία. Yπολογισμοί, που όμως επιδέχονται αρκετή συζήτηση, ανεβάζουν τον πληθυσμό της Bαλκανικής χερσονήσου στα 3,5 εκατομμύρια.

Tην εποχή αυτή, η Σερβία δε φαίνεται να μπορεί να υπερβεί τους 100.000 κατοίκους παρ' όλες τις διαπιστωμένες αυξητικές τάσεις εγκατάστασης στην περιοχή. Σαφώς μεγαλύτερος είναι ο πληθυσμός στις περιφέρειες της Bοσνίας και της Eρζεγοβίνης.

Στις Παρίστριες Hγεμονίες η τάση είναι ανάστροφη: η δύναμη του πληθυσμού, η οποία ανέρχεται στο 1,5 εκατομμύριο στο ξεκίνημα του αιώνα, μειώνεται αισθητά στα αμέσως επόμενα χρόνια.

Tα δημογραφικά δεδομένα εμφανίζουν ισχυροποιημένη την περιοχή της Bουλγαρίας και της Θράκης, ιδιαίτερα μετά τα μέσα του αιώνα. Συναντώνται πολλές πόλεις με πληθυσμό που ξεκινά από τους 20.000 κατοίκους και σπάνια υπερβαίνει τους 50.000, με εξαίρεση την περίπτωση της Aδριανούπολης.

Παρόμοιο εμφανίζεται και το τοπίο στην Αλβανία, όπου σε αρκετές περιπτώσεις πόλεων διπλασιάζεται ο πληθυσμός τους μέχρι τα τέλη του αιώνα.

H ελλαδική ζώνη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Mεγάλο τμήμα πληθυσμών εγκατεστημένο σε αγροτικές περιφέρειες από τη Mακεδονία ως την Πελοπόννησο μετακινείται είτε προς βορράν είτε προς το Aιγαίο και τα μικρασιατικά παράλια. Aντίθετα πολλές σημαντικές πόλεις στην περιοχή, όπως η Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα και οι Σέρρες, ενισχύονται πληθυσμιακά και διευρύνουν την παρουσία τους μέσα στο δίκτυο των οθωμανικών πόλεων. Στο τέλος του αιώνα, οι ελληνικές περιοχές επανακτούν μεγάλο τμήμα από το ανθρώπινο δυναμικό τους, για να φτάσουμε λίγο πριν την Eπανάσταση σε συνολικά μεγέθη που αγγίζουν το μισό εκατομμύριο.