Ανασκαφές και ευρήματα > Κεντρικό ανακτορικό συγκρότημα: Χώρος συγκέντρωσης και επεξεργασίας μαλλιού

Το γνωστό στη βιβλιογραφία ως «Αρχείο του μυκηναϊκού ανακτόρου των Θηβών» αποτελεί ένα συγκρότημα τριών δωματίων που αποκαλύφθηκαν εν μέρει στην κορυφή της ακρόπολης της Θήβας. Το κτήριο αυτό, αποτελεί πιθανότατα τμήμα της δυτικής πλευράς του μυκηναϊκού ανακτορικού συγκροτήματος. Με βάση τα στοιχεία των πινακίδων που βρέθηκαν στο εσωτερικό του, καθώς και κάποιες κατασκευές που εντοπίστηκαν στο δάπεδό του, πιστεύεται πως αποτελούσε τμήμα των εργαστηρίων του ανακτόρου, το οποίο ήταν προορισμένο για την αποθήκευση και ίσως την επεξεργασία μαλλιού (πλύσιμο και στέγνωμα).

Ένας μακρύς πλινθότοιχος χωρίζει το κεντρικό από το νότιο δωμάτιο. Στο κεντρικό βρέθηκε πλήθος κεραμικής, μεταξύ της οποίας και πολλά θραύσματα μεγάλων ψευδόστομων αμφορέων, αντίστοιχων με αυτούς του Παλαιού Καδμείου. Φαίνεται, ωστόσο, ότι τα αγγεία αυτά δεν ήταν τοποθετημένα στο δάπεδο του κτιρίου, αλλά έπεσαν με την κατακρήμνισή του, ίσως από το πάτωμα του επάνω ορόφου. Από το δάπεδο όμως του δωματίου προέρχεται ένας ακόμη μεγάλος ψευδόστομος αμφορέας, ο οποίος επίσης βρέθηκε σε θραύσματα. Στον χώρο αυτό βρέθηκαν επίσης πολλά κομμάτια λιωμένου μολύβδου καθώς και μερικά σπαράγματα τοιχογραφιών. Το δωμάτιο αυτό ονομάστηκε «δωμάτιο του λουτρού», λόγω ενός ελλειπτικού πήλινου λουτήρα (1,18 x 0,57m) που ήταν τοποθετημένος μπροστά στον πλινθότοιχο που το χώριζε από το νότιο δωμάτιο. Για τη στήριξη του λουτήρα είχε ανοιχθεί στο δάπεδο μια ελλειπτική υποδοχή, ώστε η βάση του να τοποθετηθεί εντός της. Γύρω κάποιες οπές στο δάπεδο ερμηνεύτηκαν από τον ανασκαφέα ως υποδοχές για τη στήριξη παραπήγματος που απέκοπτε το χώρο του λουτήρα από το υπόλοιπο δωμάτιο.

Το νότιο δωμάτιο αποκαλύφθηκε σε έκταση 15 m2 περίπου, ενώ το υπόλοιπο συνεχίζει και κάτω από τις αδιατάρακτες επιχώσεις των γύρω δρόμων. Τα ευρήματα του δωματίου αυτού είναι αντίστοιχα του προηγούμενου, άφθονη δηλαδή κεραμική, πολλά θραύσματα μεγάλων ψευδόστομων αμφορέων, σπαράγματα τοιχογραφιών, κομμάτια λιωμένου μολύβδου και αρκετά ακέραια αγγεία. Το σημαντικότερο όμως εύρημα από το δωμάτιο αυτό είναι οι 16 πινακίδες Γραμμικής Β (Of series), οι οποίες ήλθαν στο φως στο ανατολικό του τμήμα και οι οποίες, όπως πιστεύεται, είχαν πέσει από κάπου ψηλότερα. Διάφορα στοιχεία του δαπέδου οδήγησαν τον ανασκαφέα να ερμηνεύσει το δωμάτιο ως χώρο όπου λάμβανε χώρα το πλύσιμο, το στέγνωμα και πιθανώς και το ζύγισμα του μαλλιού. Τα στοιχεία αυτά αφορούν ένα μακρύ αυλάκι (3,30 m long, 17,5 cm wide and 8 cm deep) κατά μήκος του Α-Δ άξονα του δωματίου, καθώς και μια ομάδα από 5 κυκλικές ή ελλειπτικές βαθύνσεις στο δάπεδο (varying depth 20-40m), όλα στεγανά με λεπτό επίχρισμα. Οι βαθύνσεις 1 και 2 ενώνονταν με στενό αυλάκι και το ίδιο πιθανώς συνέβαινε και με τις βαθύνσεις 4 και 5.  Ο ανασκαφέας υποθέτει ότι το πλύσιμο του μαλλιού πραγματοποιούταν στις βαθύνσεις αυτές, ενώ το στέγνωμά του γινόταν σε ξύλινο πλαίσιο, οι πάσσαλοι του οποίου ήταν τοποθετημένοι σε τρεις οπές κατά μήκος του κεντρικού αυλακιού.

Τέλος, από το τρίτο κατά σειρά δωμάτιο, αυτό που βρίσκεται στα βόρεια, ανασκάφηκε μόνο ένα μικρό του τμήμα χωρίς αξιόλογα ευρήματα.

Αναφορικά με τη λειτουργία του τμήματος αυτού του κτηρίου, η νεότερη έρευνα πιστεύει ότι σε αυτό γινόταν αποθήκευση και πλύσιμο του μαλλιού, πιθανή επεξεργασία του με αρωματικά έλαια και γνέσιμό του, καθώς επίσης και καταγραφή της αποστολής του σε διαφόρους αποδέκτες εντός και εκτός Θήβας.

Ιωάννης Φάππας