Ανασκαφές και ευρήματα > Μυκηναϊκό τείχος - πύλες

Ο εισερχόμενος στην ακρόπολη έπρεπε να περάσει από μια από τις πύλες της οχύρωσης που περιέβαλλε την Καδμεία, κτισμένη περιμετρικά στο φρύδι του λόφου. Από την μυκηναϊκή οχύρωση της πόλης ελάχιστα τμήματα διατηρούνται σήμερα. Από αυτά εξάγεται το συμπέρασμα ότι το τείχος διέθετε ένα σταθερό λίθινο κρηπίδωμα, κτισμένο με μεγάλους ογκόλιθους κατά το κυκλώπειο σύστημα δόμησης επάνω ακριβώς στο φυσικό βράχο, ενώ η ανωδομή του ήταν κτισμένη με πλίνθους.

Σημείο 2α

Σε ένα σημείο της ανατολικής πλευράς της πόλης (αμέσως ανατολικότερα του σημείου 8) το ανώτερο τμήμα του λίθινου κρηπιδώματος του τείχους, και κατ’ επέκταση και η πλίνθινη ανωδομή, σχημάτιζε αμβλεία γωνία ενώ το κατώτερο παρέμενε σταθερό στην πορεία του. Το κατώτερο αυτό τμήμα του κρηπιδώματος είχε ύψος 0,70 μ., ενώ το ανώτερο τμήμα του ξεκινούσε 0,80 μ. πιο μέσα από την εξωτερική όψη του κατώτερου. Στο σημείο αυτό το συνολικό πάχος του κρηπιδώματος ανερχόταν στα 5 μ., ενώ το ανώτερο τμήμα του είχε πάχος 4,20-4,30 μ. Εξωτερικά του κρηπιδώματος βρέθηκε επιπρόσθετη ενίσχυσή του με λωρίδα από άλλους λίθους για να το εξασφαλίσουν από πιθανή ολίσθηση προς τον κατήφορο. Η συχνή αυτή αλλαγή γραμμής με αμβλύτατες γωνίες που ανοίγωνται στο εσωτερικό ή το εξωτερικό του τείχους είναι ένα από τα βασικά γνωρίσματα της μυκηναϊκής οχυρωματικής τέχνης. Στο σημείο αυτό εντοπίστηκαν και πιθανά κατάλοιπα κάποιου πύργου ή προμαχώνα που πιθανότατα συνδεόταν με κάποια πύλη, καθώς μάλιστα το σημείο αυτό αποτελεί φυσικό σημείο προσπέλασης της ακρόπολης.

Σημείο 2β

Το σπουδαιότερο λείψανο του μυκηναϊκού τείχους της Καδμείας αποκαλύφθηκε το 1915 στην ανατολική πλευρά της πόλης, στη θέση όπου γενικότερα τοποθετούνται οι Προιτίδες πύλες, και όπου κατέληγε ο δρόμος που ξεκινούσε από την ανατολική Βοιωτία, ο οποίος και διερχόταν από το νεκροταφείο των Καστελλίων της προηγούμενης παραγράφου. Η περιοχή αυτή είναι αρκετά ομαλή και είναι φυσικό να αποτέλεσε ανέκαθεν μια από τις κύριες προσβάσεις στον οχυρωμένο λόφο. Το τείχος είχε πάχος περί τα 4,5 μ. και διέθετε δύο όψεις κτισμένες με μεγάλους ογκόλιθους, ενώ το εσωτερικό του γέμισμα αποτελούταν από μικρότερες πέτρες. Λίγο βορειότερα από το σημείο αυτό, και σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του Α. Κεραμόπουλλου, θα πρέπει να τοποθετηθεί μια προβολή του μυκηναϊκού τείχους που αντιστοιχούσε σε πύργο εισόδου ή προμαχώνα. Με βάση τα δεδομένα των ανασκαφών, η γραμμή του μυκηναϊκού περιβόλου χαράσσεται σε ολόκληρη την ανατολική πλευρά, από τις Ηλέκτρες ως τις Προιτίδες πύλες, με απόλυτη ασφάλεια και ακρίβεια. Η πλευρά αυτή ήταν εφοδιασμένη με τρεις τουλάχιστον εισόδους σε όλες τις ιστορικές περιόδους, οι οποίες τοποθετούνται στις ακόμα και σήμερα μοναδικές τρεις προσβάσεις προς την πόλη που βρίσκονται στην πλευρά αυτή, η οποία, άλλωστε, είναι η προσιτότερη και γειτονεύει με τις πιο ευρύχωρες περιοχές της Καδμείας. Στις υπόλοιπες προσβάσεις της πόλης, στη βόρεια και δυτική πλευρά της, θα πρέπει κατ’ αντιστοιχία και υποθετικά να τοποθετηθούν και οι υπόλοιπες πύλες της Καδμείας που, σύμφωνα με την παράδοση και μαζί με τις προηγούμενες, δεν αποκλείεται να ανέρχονταν συνολικά σε επτά.

Ιωάννης Φάππας