|
Πρόσωπα
Τα πρόσωπα που συμμετείχαν στις διαδικασίες διαμόρφωσης του
ελληνικού αθλητισμού προέρχονταν σε μεγάλο βαθμό από τα μεσαία
και ανώτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Όπως συνέβη
και σε άλλες  χώρες
κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, η ενασχόληση με τον αθλητισμό,
είτε αφορά τη σωματική άσκηση είτε τη διοίκηση των αθλητικών
θεσμών (σωματεία, ΕΟΑ, ΣΕΑΓΣ) και τη θέσπιση αθλητικών αγώνων,
συναρτάται με την υιοθέτηση πρακτικών διαχείρισης του ελεύθερου
χρόνου που συνδέονται με την ψυχαγωγία και προσδίδουν κύρος.
Φαίνεται ότι αυτό συμβαίνει σταδιακά κατά τις δεκαετίες του
1870 και του 1880, οπότε σχηματίζεται μια σχετικά σταθερή
ομάδα ανθρώπων, κατά βάση φοιτητών, που ασκούνταν τακτικά
και αποτέλεσαν τον πρώτο οργανωμένο αθλητικό πυρήνα στην ελληνική
πρωτεύουσα.
Το Κεντρικό Γυμναστήριο, στο οποίο διοργανώνονταν αθλητικοί αγώνες στα τέλη της δεκαετίας του 1880 και στις αρχές της δεκαετίας του 1890, αποτέλεσε έναν από τους γενέθλιους τόπους του ελληνικού αθλητισμού. Πρωταγωνιστής στις εξελίξεις αυτές ήταν ένας δραστήριος γυμναστής, θιασώτης του γερμανικού συστήματος γυμναστικής, ο Ιωάννης Φωκιανός. Ο Φωκιανός ήταν εκ των ιδρυτών και υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου, ενός από τα παλαιότερα και πλέον δραστήρια αθλητικά σωματεία στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Ένας άλλος γυμναστής, ο Ιωάννης Χρυσάφης, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα συμβάλλοντας στην υιοθέτηση του σουηδικού γυμναστικού συστήματος, στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης των γυμναστών και στην οργάνωση του σχολικού αθλητισμού.
Η διοργάνωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896 κινητοποίησε τη βασιλική οικογένεια και την πνευματική, οικονομική και κοινωνικοπολιτική ελίτ της ελληνικής κοινωνίας. Οι Αγώνες του 1896 αντιμετωπίστηκαν όχι μόνο ως αθλητικό γεγονός αλλά μάλλον ως "εθνική υπόθεση" σε μια εποχή κατά την οποία τα οράματα που σχετίζονταν με τη Μεγάλη Ιδέα ήταν επίκαιρα. ΄Aνθρωποι σαν το λόγιο και συγγραφέα Δημήτριο Βικέλα, τον καθηγητή Iστορίας Σπυρίδωνα Λάμπρο και τον "επαναστάτη" Κωνσταντίνο Μάνο διείδαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες ένα ιδανικό πεδίο έκφρασης της Μεγάλης Ιδέας. Έτσι, ο ελληνικός αθλητισμός, οι διεργασίες του οποίου επιταχύνθηκαν εξαιτίας των Αγώνων, συνδέθηκε εξαρχής με πρόσωπα που συμμετείχαν ταυτόχρονα στα αλυτρωτικά δίκτυα της εποχής και δραστηριοποιήθηκαν στην Εθνική Εταιρεία και στον πόλεμο του 1897, στο ζήτημα της Κρήτης και της Μακεδονίας. Η συνάρθρωση των δικτύων του ελληνικού αλυτρωτισμού με αυτά του αθλητισμού προσδιόρισε και το πλαίσιο δράσης των ελληνικών αθλητικών σωματείων, τόσο εκείνων που δραστηριοποιούνταν στο "εθνικό κέντρο", όπως ο Πανελλήνιος και ο Εθνικός, όσο και εκείνων που βρίσκονταν εκτός των ελληνικών συνόρων, όπως ο Πανιώνιος και ο Απόλλωνας στη Σμύρνη.
|
