ΣΗΜΑΣΙΑ

ΤΟΠΟΣ

ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ

ΤΕΧΝΗ & ΑΓΩΝΕΣ

Ποίηση

Αναθήματα

Απεικονίσεις

Αγώνες και ποίηση

Οι αγώνες αποτελούν σταθερή αξία στην αρχαία ελληνική ποίηση, ήδη από την αρχή της ιστορίας της με τον Όμηρο, ο οποίος σε αποφασιστικές στιγμές της όλης πλοκής και των δύο έργων του διαλέγει να περιγράψει με ιδιαίτερη γλαφυρότητα αθλητικούς αγώνες. Το ομηρικό πρότυπο θα ακολουθήσει πολύ αργότερα και ο Βιργίλιος στην Αινειάδα του.

Με το επινίκιον (επινίκιος ύμνος) γεννιέται ουσιαστικά τον 6ο αιώνα π.Χ. ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό είδος, αποκλειστικά αφιερωμένο στην εξύμνηση αθλητικών νικών. Κυριότεροι εκπρόσωποί του ήταν ο Σιμωνίδης από την Κέα, ο Πίνδαρος από τη Θήβα και ο Βακχυλίδης, ανιψιός του Σιμωνίδη. Την πρώτη θέση κατέχει αναμφίβολα ο Πίνδαρος (περ. 518-446 π.Χ.), του οποίου σώζονται 44 επινίκιες ωδές αφιερωμένες σε νικητές στα Ολύμπια, στα Νέμεα και στα Ίσθμια.

Πρόκειται για χορωδιακά άσματα που ψάλλονταν στην πατρίδα του νικητή κατά τον εορτασμό της επιτυχίας του ή ακόμα και στο χώρο διεξαγωγής των αγώνων. Κατεξοχήν παραγγελιοδότης του Πινδάρου είναι η ελληνική αριστοκρατική τάξη του πρώτου μισού του 5ου αι. π.Χ., η οποία βρίσκει στον ποιητή έναν εξαίρετο υμνητή των παλαιών αριστοκρατικών αξιών που απειλούνταν ιδιαίτερα σε μια εποχή σημαντικών πολιτικών αλλαγών. Έτσι η αθλητική επιτυχία αποτελεί αφορμή για να εξυμνηθεί ο νικητής και η αρετή του, η οικογένειά του και τα πλούτη του. Μάλιστα αυτή η εξύμνηση των αριστοκρατικών αξιών πλέκεται με το μύθο με τρόπο που δυσχεραίνει ιδιαίτερα την κατανόηση του περιεχομένου και προϋποθέτει ένα καλά ενημερωμένο κοινό. Πελάτες του Πινδάρου είναι κυρίως οι τύραννοι της Σικελίας και η συντηρητική αριστοκρατική τάξη της Αίγινας, οι οποίοι επιδίδονταν σε αρματοδρομίες, πάλη, παγκράτιο και πυγμαχία, στα τελευταία μάλιστα από πολύ νεανική ηλικία.

Ένα άλλο λογοτεχνικό είδος που συνδέθηκε άρρηκτα με την εξύμνηση αθλητικών νικών και με τους ανδριάντες νικητών είναι το επίγραμμα. Πρόκειται για μικρά μετρικά κείμενα, τα οποία κατά κανόνα χαράσσονταν στις βάσεις ανδριάντων ή σε αθλητικά αντικείμενα (π.χ. δίσκος, αλτήρες) αφιερώματα στους θεούς. Αν και σπάνια αναφέρεται ο δημιουργός, πολλά τέτοια επιγράμματα αποδίδονται στο Σιμωνίδη. Υποχρεωτικά έπρεπε να περιέχουν το όνομα και το πατρώνυμο του νικητή, τον τόπο προέλευσής του, τους αγώνες στους οποίους επιτεύχθηκε η νίκη, το αγώνισμα και την ηλικιακή κατηγορία. Σε Ύστερους χρόνους μπορούσαν να είναι και μεγαλύτερα φανταστικά λογοτεχνικά έργα, όπως οι παρωδίες του Έλληνα σατιρικού ποιητή Λουκίλλιου, που έζησε και δημιούργησε στη Ρώμη την εποχή του Νέρωνα και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα παθήματα των πυγμάχων.

 

Τοπογραφία:
Σύντομη περιγραφή των μνημείων στην αρχαία Ολυμπία

3D αναπαραστάσεις:
Oρισμένα από τα σημαντικότερα κτήρια της αρχαίας Ολυμπίας σε τρισδιάστατη απεικόνιση.

VRML:
Tρισδιάσταση αναπαράσταση του ναού του Δία στην αρχαία Ολυμπία.

Άλλοι αγώνες:
Σύντομη αναφορά σε άλλους γνωστούς αγώνες στην αρχαία Ελλάδα

Σε πρώτο πρόσωπο:
Ο νεαρός Αρίστωνας περιγράφει τη δική του εμπειρία στους Ολυμπιακούς αγώνες

Βάση Ολυμπιονικών:
Κατάλογος Ολυμπιονικών ανά αγώνισμα και Ολυμπιάδα

Ενδεικτικές πηγές

Βιβλιογραφία