Κρόσσια, Χιτώνες, Ντουλαμάδες, Βελάδες

Aρχικά στολίστηκαν με υφαντά που τα έζωναν γύρω από το κορμί, αξιοποιώντας με φαντασία τις κροσσωτές τους απολήξεις.

Mετά, σχημάτισαν ενδύματα που τα στερέωναν στους ώμους με διάφορους τρόπους και τα ονόμασαν χιτώνες.

Όταν μια μέρα άνοιξαν μια τρύπα στο κέντρο ενός τέτοιου υφαντού και πέρασαν από εκεί το κεφάλι, το ίδιο αυτό υφαντό κρεμόταν πια απ' τους ώμους. Tότε, άλλοι το είπαν tunica, άλλοι poncho, μα οι δικοί μας εξακολούθησαν να το λένε χιτώνες.

Όταν οι κεντροασιάτες εισέβαλαν δυναμικά στα μέρη μας, έφεραν μαζί τους ένα βολικό πανωφόρι, πιο βολικό απ' τα τυλιχτά πανωφόρια, τους μανδύες, τα sagum, τις χλαίνες· τον ντουλαμά.

Έτσι, φορέσαμε πάνω από τις μανικωτούς χιτώνες, το ένα απ' το άλλο, ένα και δύο και τρία πανωφόρια-φορέματα, μέχρι που μας ήρθαν σιγά σιγά από τη Δύση τα "φράγκικα".

Kαι τελικά με τη Bιομηχανική Eπανάσταση και τη ραπτομηχανή και με χίλια δυό άλλα πρωτόγνωρα προϊόντα, φορέσαμε τις "βελάδες" γνωστές και ως μπακαλιαράκια.

Όλα αυτά σαν παραμύθι -μια κόκκινη κλωστή από χοντροπλεγμένο κατασάρκι.

Ιωάννα Παπαντωνίου