Στις εκλογές του 1977 η Νέα Δημοκρατία αναδείχτηκε ξανά πρώτο κόμμα (42%) με σημαντικές ωστόσο απώλειες, δώδεκα ποσοστιαίες μονάδες σε λιγότερο από τρία χρόνια. Στις εκλογές αυτές καταρρέει το Κέντρο, ο τελευταίος πόλος του προδικτατορικού δικομματικού συστήματος (Ε.Ρ.Ε.-Ε.Κ.), με το ριζοσπαστικό ΠΑ.ΣΟ.Κ. του Ανδρέα Παπανδρέου να αναδεικνύεται σε αξιωματική αντιπολίτευση, συγκεντρώνοντας το 25% του εκλογικού σώματος. Στο χώρο της Αριστεράς ηγεμονική δύναμη πρόβαλε το Κ.Κ.Ε. του Χαρίλαου Φλωράκη (10%), ενώ η Συμμαχία των μικρότερων κομμάτων Αριστεράς εκλογικά συρρικνώθηκε.

Με βάση τις διαφαινόμενες εσωτερικές ανακατατάξεις, δυσμενείς για το κόμμα του, ο Καραμανλής επικέντρωσε τη δραστηριότητά του σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Κυρίως ασχολήθηκε με το θέμα της επιτάχυνσης της ένταξης στην Ε.Ο.Κ., τις σχέσεις της χώρας με τις Η.Π.Α.-Ε.Σ.Σ.Δ., αλλά και με την ανάληψη πρωτοβουλιών (διασφάλιση ειρήνης, ανάπτυξη συνεργασίας) σε σχέση με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Το Μάιο του 1980 ο Καραμανλής εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Λίγες μέρες αργότερα ο Γεώργιος Ράλλης προκρίθηκε ως αντικαταστάτης του στο κόμμα της Ν.Δ. και ηγήθηκε της κυβέρνησης μέχρι τον Οκτώβριο του 1981.