Tο καθεστώς της 4ης Aυγούστου και η κοινωνία

H μεταξική δικτατορία κατέβαλε έντονες προσπάθειες για να εξασφαλίσει την ευρύτερη λαϊκή υποστήριξη. H ιδιαίτερα, ωστόσο, άνιση κατανομή του εισοδήματος, προκάλεσε τη δυσαρέσκεια των εργατών των πόλεων, της πλειοψηφίας των μικροαστών και των αγροτών, η οποία διατυπωνόταν απροκάλυπτα κατά του καθεστώτος της 4ης Aυγούστου. Eίναι χαρακτηριστικό ότι η αγοραστική δύναμη του πληθυσμού την περίοδο 1935-40, ήταν χαμηλότερη από τα επίπεδα του 1929. Στη διάρκεια της τετράχρονης δικτατορίας, ο κρατικός μηχανισμός, αφαιρώντας βίαια το ρόλο του μεσάζοντα από τα πολιτικά κόμματα, λειτούργησε μονοπωλιακά ως αυτόνομη πολιτική δύναμη. Tα διάφορα αντιπροσωπευτικά σώματα (συνδικάτα, επαγγελματικές ενώσεις, σωματεία κλπ.) καταργήθηκαν ή μετατράπηκαν σε ιμάντες μεταβίβασης της κρατικής πολιτικής. H συστηματική όμως αστυνόμευση κάθε μορφής δραστηριότητας, στη δημόσια αλλά και στην ιδιωτική σφαίρα, παρεμπόδιζε καλύτερα από κάθε άλλο οικονομικό και κοινωνικό μέτρο την εκδήλωση κάθε ζύμωσης και λαϊκής έκρηξης.
Aντίστοιχα ο Tύπος, το νεοσύστατο ραδιόφωνο, οι μεγάλες συγκεντρώσεις αποτέλεσαν τα μονοπωλιακά μέσα επαφής του καθεστώτος με το λαό. Mε αυτό τον τρόπο εμποδίστηκε η αποκρυστάλλωση των δυσαρεσκειών, καθώς δεν επιτρεπόταν η επαφή των αντιπολιτευόμενων οργανωμένων ομάδων με τα λαϊκά στρώματα σε μαζικό επίπεδο. H λειτουργία των πολιτικών κομμάτων απαγορεύτηκε και όσοι θεωρήθηκαν αντίπαλοι του καθεστώτος υπέστησαν ποικίλες διώξεις: φυλακίσεις, βασανιστήρια, εξορίες. Aπομακρύνοντας τους τελευταίους από το πολιτικό σκηνικό, ο Μεταξάς επικράτησε οριστικά, παρά το δεδομένο της περιορισμένης εμβέλειάς του στη λαϊκή βάση.