Ο Eλληνισμός της Διασποράς έκανε αισθητή την παρουσία του στην κοινωνική και οικονομική ζωή του ελληνικού κράτους στην καμπή του 19ου αιώνα.

Οι Έλληνες των παροικιών δεν ήταν μια ομοιογενής κοινωνική κατηγορία, αλλά διαφοροποιούνταν ανάλογα με τον τόπο εγκατάστασης και δραστηριοποίησής τους, τις σχέσεις που διατηρούσαν με το εθνικό κέντρο και τα ιδιαίτερα επαγγελματικά, πολιτισμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους. Ανεξάρτητα από τις διαφορές του ο Eλληνισμός της Διασποράς συνέβαλλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση ενός νέου οικονομικού, κοινωνικού και ιδεολογικού κλίματος που κυριάρχησε στην ελληνική κοινωνία στην κρίσιμη περίοδο των αρχών του αιώνα και ιδιαίτερα μετά το κίνημα του 1909.

Στο πλαίσιο της παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της αποικιακής εξάπλωσης αλλά και της ανάπτυξης εθνικιστικών κινημάτων στα Βαλκάνια, ο παροικιακός Ελληνισμός φαίνεται να παρουσιάζει μια εικόνα κάμψης. Παρόλα αυτά οι πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες συμβάλλουν στη διατήρηση των παλιών ή και στη δημιουργία κάποιων νέων ελληνικών κοινοτήτων, στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα.

Η νότια Ρωσία μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78 έγινε πεδίο πολυάριθμων πληθυσμιακών αναδιαρθρώσεων που κατέληξαν στη σημαντική δημογραφική αναζωογόνηση. Έτσι, αναδύθηκαν ελληνικές εστίες στα βόρεια και ανατολικά παράλια του Εύξεινου Πόντου. Aργότερα, οι ελληνικές κοινότητες της Υπερκαυκασίας ενισχύθηκαν από τα κύματα των Eλλήνων που έφτασαν εκεί μετά τις διώξεις του νεοτουρκικού καθεστώτος και την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τον ανατολικό Πόντο το 1917.

Oι ελληνικές παροικίες του Κάτω Δούναβη και της ευρύτερης περιοχής της βορειοανατολικής Βαλκανικής ευνοήθηκαν από τη στρατηγική οικονομικά θέση του γεωγραφικού αυτού χώρου.

Οι εκεί Έλληνες ανταποκρίθηκαν θετικά στις ευνοϊκές συνθήκες που δημιουργήθηκαν και ανέπτυξαν εμπορικές και ναυτιλιακές δραστηριότητες.

Στην Αίγυπτο η ελληνική παροικία αποτέλεσε προς τα τέλη του 19ου αιώνα την πολυπληθέστερη ξένη κοινότητα στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια. Η παρουσία της έγινε έντονα αισθητή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή αυτής της χώρας. Tα έργα της διώρυγας του Σουέζ και κυρίως με την ανάπτυξη της καλλιέργειας και του εμπορίου του αιγυπτιακού βαμβακιού συνέβαλλαν καθοριστικά σ' αυτή την εξέλιξη. Για τους παραπάνω λόγους εξάλλου η περιοχή κατέστη πόλος έλξης για ποικίλες κοινωνικές κατηγορίες Ελλήνων: εργάτες, μικροπωλητές, βιοτέχνες και επιχειρηματίες.

Τέλος, νεότερες παροικίες δημιουργήθηκαν ή επαναδραστηριοποιήθηκαν παλαιότερες στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία, όπως στο Μάντσεστερ, το Λίβερπουλ, το Λονδίνο και στη Μασσαλία.