Οι αξιωματικοί,
οι διοικηταί, οι στρατιώται ημιλλώντο ποιος να πεθάνη πρώτος. Η νίκη των
υπήρξε πλήρης. Το βουλγαρικόν μέτωπον ανετράπη εις πλάτος δώδεκα και βάθος
δύο περίπου χιλιομέτρων. Χίλιοι οκτακόσιοι Βούλγαροι και σαράντα αξιωματικοί
των ηχμαλωτίσθησαν. Αλλά μόνη η μεραρχία Αρχιπελάγους είχεν 24 αξιωματικούς
και 314 οπλίτας νεκρούς, χίλιους δε οκτακοσίους τραυματίας. Αι ολικαί απώλειαι
των Ελλήνων υπερέβαιναν τας τρεις χιλιάδας.
Η ορμή, η αυτοθυσία αλλά και η επιστήμη των χθεσινών εκείνων εθελοντών
κατέπληξε τους ξένους συναγωνιστάς τους. Ο διευθύνων την ενέργειαν Γάλλος
στρατηγός Ζερώμ έλεγεν εις την ημερήσιαν διαταγήν του:
"Οι Έλληνες υπερέβαλαν πάντας τους αντικειμενικούς σκοπούς των επί
μετώπου δώδεκα χιλιομέτρων. Επέδειξαν απ' αρχής μέχρι τέλους της επιχειρήσεως
υψηλοτάτας στρατιωτικάς αρετάς. Ο στρατηγός είναι υπερήφανος διοικών τοιούτους
άνδρας".
O αρχιστράτηγος της Θεσσαλονίκης Γκυγιωμά, κληθείς μετ' ολίγον εις Παρισίους
ως στρατιωτικός διοιηκητής της μητροπόλεως, ανεκοίνωσε προς τον Ρωμάνον:
"H νίκη του Σκρα είναι δι' εμέ κατόρθωμα εξ ίσου ένδοξον με την κατάληψιν
του Μορτόμ προ του Βερντέν.
"Ευθύς η ελληνική στρατιά συγκεντρωθή ολόκληρος εν Μακεδονία, θα είναι
δυνατόν να καταφερθή αποφασιστικόν κτύπημα εναντίον του βουλγαρικού στρατού,
όστις ευρίσκεται εις πολύ κακήν κατάστασιν.
"Ο ελληνικός στρατός, του οποίου η αξία ήτο γνωστή και όστις έδωκεν
εκ νέου λαμπράς αποδείξεις της γενναιότητός του, έχει προ αυτού εις τον
παρόντα πόλεμον ευρύ στάδιον ενεργείας".
Ο ίδιος ο Κλεμανσώ έλεγεν εις τον Έλληνα πρεσβευτήν:
"Eννοείτε την χαράν μου, όταν σας είπω ότι ο στρατηγός Γκυγιωμά μου
έπλεξε το εγκώμιον του ελληνικού στρατού".
Ο δε σοβαρώτερος των Γάλλων στρατιωτικών κριτικών αποφαίνεται το 1929 ακόμη
περί της σημασίας της ελληνικής νίκης:
"Η επιτυχία του Σκρα ήνοιξε τα μάτια των Συμμάχων επί δύο γεγονότων,
τα οποία δεν ώφειλαν να αγνοούν: επί της πτώσεως της βουλγαρικής αντοχής
και της αξίας των ελληνικών στρατευμάτων".
Γ. Βεντήρης, Η Ελλάς του 1910-1920, Τόμος Δεύτερος Αθήνα, Ίκαρος,
1970, σ. 380-381.
|
 |
