Σκλαβοπάζαρο στην Κωνσταντινούπολη, 1838.

Σ' ολόκληρη τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας, όσοι ζούσαν ή κινούνταν στο Αιγαίο είχαν να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο της πειρατικής επιδρομής. Ναυτικοί, έμποροι και ταξιδιώτες, νησιώτες και κάτοικοι παραθαλάσσιων χωριών της ελληνικής χερσονήσου αιχμαλωτίζονταν από οργανωμένα δίκτυα πειρατείας για να καταλήξουν στα σκλαβοπάζαρα της βόρειας Αφρικής και των μεγάλων πόλεων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι επιδρομείς διάλεγαν συνήθως ημέρες γιορτής, όταν οι περισσότεροι κάτοικοι μιας κοινότητας βρίσκονταν συναγμένοι σε κάποιο κεντρικό σημείο, φορώντας πολύτιμα κοσμήματα και στολίδια. Όσοι αιχμαλωτίζονταν, διατηρούσαν μία προσδοκία για τη σωτηρία τους: να καταφέρει η οικογένειά τους να τους εξαγοράσει πληρώνοντας λύτρα στους πειρατές. Όταν η οικογένεια δεν μπορούσε να καλύψει το ποσό της εξαγοράς, οι ελπίδες μεταφέρονταν στην κοινότητα. Παρόλα αυτά, σε περιόδους έξαρσης της πειρατείας τα έξοδα γίνονταν δυσβάστακτα ακόμα και για ακμαίες οικονομικά κοινότητες. Στις περιστάσεις αυτές ιδρύονταν ταμεία για την εξαγορά των αιχμαλώτων, ενώ στα λιμάνια επιβάλλονταν για τον ίδιο σκοπό ειδικοί φόροι, όπως τα "σκλαβιάτικα" ή το "τουρκοτέλι".

’ποψη της χώρας της Ίου.

Η πειρατεία χάραξε τη ζωή των νησιωτικών κοινοτήτων. Λαϊκές αφηγήσεις διηγούνταν την απροσδόκητη σωτηρία κάποιων δύστυχων κατοίκων από αγίους. Τραγούδια και θρήνοι διέδιδαν τις συμφορές των νησιωτών αλλά και τα κατορθώματα πειρατών, που συχνά έγιναν μυθικά πρόσωπα. Παροιμίες και γλωσσικές εκφράσεις αποτύπωσαν στον καθημερινό λόγο την εμπειρία της πειρατείας. Καθώς δεν μπορούσαν να την αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά, οι νησιώτες έμαθαν να ζουν με την πειρατεία. Σε ορισμένα νησιά των Κυκλάδων αλλά και στις ακτές της Μάνης και της Εύβοιας ένα κομμάτι του πληθυσμού συντηρούνταν σχεδόν αποκλειστικά από τις πειρατικές επιδόσεις των κατοίκων τους. Στη Σέριφο και στην Ίο, νησιά στα οποία άραζαν πειρατικά καράβια την περίοδο του χειμώνα, η πορνεία προσέφερε απρόσμενες δυνατότητες για εισοδήματα στις γυναίκες του νησιού και στις οικογένειές τους. Ορισμένες φορές ακόμα και η θρησκεία δε στάθηκε δυνατή να αποτρέψει από τον πειρασμό του εύκολου κέρδους. Μαρτυρίες διηγούνται συμμετοχή μοναχών σε πειρατικές δραστηριότητες στο βόρειο Αιγαίο.