ίπλα στον κόσμο των ανθρώπων των αγροτικών περιοχών και των αστικών κέντρων, ένα δικό τους, ξεχωριστό κόσμο συγκροτούσαν στα ορεινά της Βαλκανικής νομαδικοί και ημινομαδικοί πληθυσμοί, οι οποίοι ασχολούνταν κυρίως με την κτηνοτροφία. Η επαγγελματική αυτή ενασχόληση τους επέβαλλε τη συνεχή μετακίνηση σε μεγάλες αποστάσεις από τα ορεινά στα πεδινά, γεγονός που συνεπαγόταν τη γνώση των περασμάτων και των ορεινών διαδρομών. Νομαδικοί πληθυσμοί, όπως οι Βλάχοι του Μετσόβου, διορίζονταν συχνά τοποτηρητές στενών περασμάτων, πάνω στα βουνά. Οι άνθρωποι αυτοί, καθώς γνώριζαν τους δρόμους προς βορρά, από το 18ο αιώνα, με την ανάπτυξη του εμπορίου, αποτέλεσαν τους οδηγούς των καραβανιών που κατευθύνονταν προς την κεντρική Ευρώπη. Εκτός από τους κτηνοτρόφους νομάδες, στο χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κινούνταν διάφορες επαγγελματικές ομάδες σε μορφή μπουλουκιών. Πολύ γνωστοί είναι οι χτίστες της Ηπείρου. Στο χώρο της Μικράς Ασίας, πολλές τουρκικές ομάδες διατήρησαν το νομαδικό τους χαρακτήρα και αποτέλεσαν εστία επαναστατικών κινήσεων, όπως συνέβη στις αρχές του 16ου αιώνα με την επανάσταση των τσελαλήδων. Στις περιπλανώμενες επαγγελματικές ομάδες ανήκαν και οι Τσιγγάνοι, οι οποίοι ασκούσαν διάφορα επαγγέλματα, όπως του μουσικού και του γυρολόγου, του πεταλωτή, του σιδερά. Αποτελούσαν την εθνοπολιτισμική ομάδα, που διατήρησε την αυτονομία της και δεν αφομοιώθηκε από τον κοινωνικό περίγυρο των αγροτικών και κτηνοτροφικών πληθυσμών.
