Ο Θουκυδίδης γεννήθηκε πιθανώς στις αρχές της δεκαετίας του 450 π.Χ. στο δήμο Αλιμούντα και καταγόταν από το γένος των Φιλαϊδών, ένα από τα πιο γνωστά της Αθήνας, το οποίο ανήκε στη συντηρητική παράταξη. Η αντίληψη ότι και ο ίδιος ήταν συντηρητικών αρχών, παρά το θαυμασμό του στον Περικλή, πρέπει να αντιμετωπίζεται με προσοχή. Η κριτική του σε πολιτικές πρακτικές και κοινωνικές συμπεριφορές πήγαζε από τις ιδιαίτερες συνθήκες της εποχής του, όπως διαμορφώθηκαν στη διάρκεια και εξαιτίας του Πελοποννησιακού πολέμου, τη σημαντικότερη, όπως ο ίδιος λέει, σύρραξη στον ελληνικό κόσμο. Την κριτική του άλλωστε συμμερίζονταν και άλλοι συγγραφείς της εποχής, όπως ο Ευριπίδης.

Η οικογένειά του είχε περιουσία στη Θράκη, στα μεταλλεία χρυσού. Εκεί κατέφυγε όταν εξορίστηκε από τους Αθηναίους, εξαιτίας της αποτυχίας του να βοηθήσει αποτελεσματικά την Αμφίπολη ως ναύαρχος της περιοχής κατά την επίθεση του Βρασίδα (424 π.Χ.). Αν αυτοί ήταν οι πραγματικοί λόγοι της εξορίας του ή υπήρχαν πολιτικά αίτια και οι αντίπαλοί του απλά χρησιμοποίησαν την περίπτωση της Αμφίπολης παραμένει άγνωστο. Στην Αθήνα επέστρεψε μετά το τέλος του πολέμου. Ο χρόνος και ο τόπος του θανάτου του δεν είναι με απόλυτη βεβαιότητα γνωστά (ο θάνατός του υπολογίζεται μεταξύ 404 και 399 π.Χ.). Η περίοδος στην οποία έζησε ο Θουκυδίδης χαρακτηρίζεται από έντονα φαινόμενα σε όλους τους τομείς. Στην πολιτική δέσποζε η μορφή του Περικλή, επί του οποίου το δημοκρατικό πολίτευμα διευρύνθηκε υπέρ των κατώτερων τάξεων. Στον πνευματικό τομέα αναπτύχθηκε η κίνηση των σοφιστών, η οποία επηρέασε το σύνολο των πνευματικών δραστηριοτήτων. Στοιχεία της διδασκαλίας τους διέπουν το έργο του Θουκυδίδη, την Ιστορία.

Από τον Ηρόδοτο διαφέρει καταρχήν σε τρία βασικά σημεία: 1. ασχολήθηκε αποκλειστικά με την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του, 2. επηρεασμένος από τη ρητορική και τη σοφιστική έγραψε σύγχρονη ιστορία και 3. έγραφε ιστορία έχοντας ενεργό δράση στα τεκταινόμενα της εποχής του. Η κυριότερη όμως διαφορά βρίσκεται στη μέθοδο που ακολούθησε ο Θουκυδίδης στην εξέταση των γεγονότων. Αρνείται οποιαδήποτε μεταφυσική εξήγηση, χρησιμοποιεί τη διαλεκτική, διαχωρίζει τις αιτίες από τις αφορμές, συνάγει από τους συλλογισμούς του συμπεράσματα και εκφράζει άποψη. Η παράθεση δημηγοριών κάνει το έργο όχι μόνο πιο ζωντανό, αλλά δίνει τη δυνατότητα στον ιστορικό να δείξει τις σκέψεις και την ψυχολογία των δρώντων πολιτικά προσώπων.

| εισαγωγή | τέχνες | γράμματα | εκπαίδευση | θρησκεία |	Κλασική Εποχή
Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους. Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.