Alpatov M., "Les reliefs de la Sainte-Sophie de Trebizonde", μετάφρ. H. Gregoire, Byzantion 4 (1927/1928), 407-418.
Baklanov N., "Deux monuments byzantins de Trebizonde", Byzantion 4 (1927/1928), 363-391.
Balance S. - Bryer A. - Winfield D., "Nineteenth-century monuments in the city and vilayet of Trebizond: Architectural and Historical Notes, Part 1", Αρχείον Πόντου 28 (1966), 233-308.
Ballance S., "The Byzantine Churches of Trebizond", Anatolian Studies 10 (1960), 141-175.
Bees N.A., "Sur quelques eveches suffragants de la metropole de Trebizonde ", Byzantion 1 (1924), 117-137.
Brandes W., Die Stadte Kleinasiens im 7. und 8. Jahrhundtert, Amsterdam 1989.
Bratianu G.J., Recherches sur le commerce genois dans la Mer Noire aux XIIe siecle, Paris 1929.
Brounov N., "La Sainte Sophie de Trebizonde", Byzantion 4 (1929), 393-405.
Brown T.S. - Bryer A. - Winfield D., "Cities of Heracilius", Byzantine and Modern Greek Studies 4 (1978), 15-38.
Bryer A., "The littoral of the Empire of Trebizond in two fourteenth-century portolano maps", Αρχείον Πόντου 24 (1961), 97-127.
Bryer A., "Nineteenth-century monuments in the city and vilayet of Trebizond: Architectural and Historical Notes, Part 2", Αρχείον Πόντου 29 (1968), 89-132.
Bryer A., "The church of Haghia Sophia in Trebizond", Apollo 89 (1969), 268-274.
Bryer A. - Winfield D., "Nineteenth-century monuments in the city and vilayet of Trebizond: Architectural and Historical Notes, Part 3", Αρχείον Πόντου 30 (1970), 228-385.
Bryer A., Meryemana Manastir: the Monastery of Soumela: a brief history, Birmingham 1972 (ανατύπ. 1973).
Bryer A. - Isaac J. - Winfield D., "Nineteenth-century monuments in the city and vilayet of Trebizond: Architectural and Historical Notes, Part 4", Αρχείον Πόντου 32 (1972-1973), 126-310.
Bryer A.A.M., The Empire of Trebizond and the Pontos, London 1980.
Bryer A. - Winfield D., The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos, στο Dumbarton Oaks Studies 20, Washington D.C. 1985.
Bryer A.A.M., Peoples and Settlements in Anatolia and the Caucasus, London 1988.
Colias J., "Les bibliotheques de la region de Trebizonde et leurs manuscrits grecs", Ecole Pratique des Hautes Etudes, IVe Section, Annuaire, Paris 1972, 809-812.
Fallmerayer J.Ph., "Das Hohenkloster Sumelas", Byzanz und das Abendland, Vienna 1943, 189-225.
Fallmerayer J.Ph., Geschichte des Kaisertums von Trapezunt, Munich 1827, επανέκδ. Hildesheim 1964.
Gregoire H., "Les veilleurs de nuit a Trebizonde", Byzantinische Zeitschrift 18 (1909), 490-499.
Gregoire H., "Rapport sur un voyage d'exploration dans le Pont et en Cappadoce", Bulletin de Correspondance Hellenique 33 (1909), 1-41.
Grierson Ph., Byzantine Coins, California 1982.
Hendy M.F., Studies in the Byzantine Monetary Economy c. 300-1450, Cambridge - New York - Melbourne 1985.
Irmscher J., "L'empire de Trebizonde entre l'Orient et l'Occident", Byzantinische Forschungen 25 (1999), 243-249.
Janin R., Les eglises et les monasteres des grandes centres byzantines, La geographie ecclesiastique de l'empire byzantin II, Paris 1975.
Jenssens E., Trebizonde en Colchide, Brussels 1969.
Karpov S., L'impero di Trebisonda, Venezia, Genova e Roma. 1204-1461. Rapporti Politici, Diplomatici e Commerciali, Roma 1986.
Kursanakis M., "Relations matrimoniales entre Grands Comnenes de Trebizonde et princes georgiens", Bedi Kartlisa 34 (1976), 116-117.
Lemerle P., Ο πρώτος Βυζαντινός Ουμανισμός, μετάφρ. Μαρία Νυσταζοπούλου- Πελεκίδου, Αθήνα 1981.
Mercier R., An Almanac for Trebizond for the year 1336, στο Corpus des astronomes byzantins, VII, Louvain-la-Neuve 1994.
Miller W., Trebizond: the last Greek empire, London 1926, επανεκτ. Amsterdam 1968.
Millet G. - Rice D.T., Byzantine Painting at Trebizond, London 1936.
Millet G., "Les monasteres et les eglises de Trebizonde", Bulletin de Correspondance Hellenique 19 (1895), 419-459.
Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit, 1-12, Wien 1976-1999.
Restle M., Byzantine Wall-Painting in Asia Minor, 1-3, Greenwich Conn. 1967.
Rice D.T., "Notice on some religious buildings in the city vilayet of Trebizond", Byzantium 5 (1929-1930), 47-81.
Rice D.T., "Trebizond, a medieval citadel and palace", Journal of Hellenic Studies 52 (1932), 47-54.
Rice D.T., The Church of Haghia Sophia at Trebizond, Edinburgh 1969.
Rosenquist J.O., "Some Remarks on the Passions of St. Eugenios of Trebizond and their sources", Analecta Bollandiana 107 (1989), 39-64.
Shukurov R., "Eastern Ethnic Elements in the Empire of Trebizond", 18th International Byzantine Congress, Selected Papers: main and communications, εκδ. I. Sevcenko - G. Litavrin, τόμ. 2: History, Archaeology, Religion and Theology, Moscow 1991, 74-80.
Shukurov R., "Horizons of Daily Interest", Byzantinische Forschungen 25 (1999), 1-14.
The Oxford Dictionnary of Byzantium, 1-2, New York - Oxford 1991.
Shukurov R., "Latent Turkicisation: the Pontic Experience", Byzantium. Identity, Image, Influence. Abstracts. XIX International Congress of Byzantine Studies, University of Copenhagen, 18-24 August 1996, Copenhagen 1996, αρ. 3126.
Vasiliev A.A., The Foundation of the Empire of Trebizond (1204-1222), Speculum 11 (1936), 3-37.
Wixom W.D., "Reliquary-casket of Trebizond", The Treasury of San Marco, Venice, εκδ. D. Buckton, The Metropolitan Museum of Art, New York - Milan 1984.
Zachariadou E., "Trebizond and the Turks (1352-1402)", Αρχείον Πόντου 35 (1979).
Βαρβούνης Μ.Γ., "Όψεις της καθημερινής ζωής στην Τραπεζούντα του 14ου αι. Η μαρτυρία του Ωροσκοπίου της Τραπεζούντος (1336)", Αρχείον Πόντου 45 (1994), 18-36.
Βρυώνης Σ., Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού της Μικράς Ασίας και η διαδικασία του εξισλαμισμού (11ος έως 15ος αι.), μετάφρ. Κ. Γαλαταριώτου, Αθήνα 1996.
Διονυσιάτης Ε., "Περί της αλώσεως του Μελίκ και της καταστροφής και σφαγής και ζωγρήσεως των αυτού στρατευμάτων", Ποντιακή Εστία 2 (1953) και 4 (1954)· πβλ. Α. Σαββίδης, Αρχείον Πόντου 43 (1990-1991), 102-120.
Ο Πόντος, Ιστορία, Λαογραφία και Πολιτισμός, στο Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, γεν. επιμ. Θ. Γεωργιάδης, Θεσσαλονίκη 1991.
Ευαγγελίδης Τ., Ιστορία της Ποντικής Τραπεζούντας, από τα αρχαιότατα χρόνια μέχρι σήμερα (756 π.Χ.-1897), εισαγωγή-σχόλια: Κ. Φωτιάδης, Θεσσαλονίκη 1994.
Η Καθημερινή, αφιέρωμα "Επτά Ημέρες", Ο Ελληνισμός της Μαύρης Θάλασσας, Αθήνα 1996.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Θ΄ (1979), 325-335.
Κορομηλά Μ. κ.ά., Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα, από την εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του 20ού αιώνα, Αθήνα 1991.
Κυριακίδης Ε.Θ., Ιστορία της παρά την Τραπεζούντα Ιεράς Βασιλικής Πατριαρχικής Μονής της Υπεραγίας Θεοτόκου της Σουμελά (με κατάλογο χειρογράφων: Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς), Αθήνα 1898.
Κυριακίδης Ε.Θ., "Περί της παρά την Τραπεζούντα Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου του Βαζελώνος", Ο εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος 27 (1899), 358-368.
Λάμπρος Σπ.Π., "Επιτύμβιον Ανδρονίκου νόθου υιού Αλεξίου Γ΄ Κομνηνού αυτοκράτορος Τραπεζούντος", Νέος Ελληνομνήμων 13 (1916), 51-55.
Λυμπερόπουλος Β.Χ., Ο Βυζαντινός Πόντος. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (1204-1461). Ο χώρος - Οι άνθρωποι - Η οικονομία, Αθήνα 1999.
Παπαδόπουλος Ι.Β., "Περί της εν Τραπεζούντι σχολής θετικών επιστημών", Εκκλησιαστική Αλήθεια 39 (1919), 12-30.
Πόντος-Ανατολία, Η βόρεια Μικρά Ασία και το αρμενικό οροπέδιο ανατολικά του Ευφράτη, φωτογραφικό οδοιπορικό, κείμενα Μαριάννα Κορομηλά, φωτογραφίες: Λίζα Έβερτ, Ντόρα Μηναΐδη, Μαρία Φακίδη, Αθήνα 1989.
Τοπαλίδης Π., Ιστορία της Ιεράς Βασιλικής, Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου Ζαβουλών ή Βαζελών, Τραπεζούντα 1909.
Χρύσανθος Φιλιππίδης (μητροπολίτης Τραπεζούντος), "Η Εκκλησία Τραπεζούντος", Αρχείον Πόντου 4/5 (1933), 1-904.

Η παραπάνω βιβλιογραφία είναι ενδεικτική. Αναλυτική βιβλιογραφία βλ. στη βιβλιογραφική μελέτη: Σαββίδη Α.Γ.Κ. - Λαμπάκη Σ., Γενική βιβλιογραφία περί του βυζαντινού Πόντου και του κράτους των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας, Αθήνα 1992.